Wat als Google een bank begint?

Vorige week deelde ik al mijn visie met jullie op deze vraag in het artikel ‘ Wat zou Google doen? Als het een bank zou zijn‘. Ik schreef het artikel vooruitlopend op het BNR-debat in de serie De Nieuwe Wereld. Samen met nog zo’n tweehonderdvijftig bankiers, consultants en een handjevol klanten was ik getuige van een levendig debat. Althans, de derde helft was het meest levendig en dan bedoel ik niet de borrel na afloop.

In dit artikel niet de letterlijke herhaling van het debat, want je kunt het in zijn geheel terugluisteren. Wel wil ik jullie geest prikkelen met een aantal quotes en met jullie op Finno de discussie voortzetten: ‘Wat als Google een bank begint?’

We zijn inmiddels een week verder en het debat leeft voort op het world wide web. Peter Verhaar, Alex-oprichter, blogger en één van de debaters, plaatste dit weekend op GeenStijl nog een artikel met de titel ‘ Google gaat geen Happy Meals verkopen!‘. Hij concludeert:

“Natuurlijk gaat Google geen ‘echte’ bank worden. Ze zijn niet gek. Ze gaan tussen u en de ‘traditionele’ bank zitten en pakken de munten. Banken verliezen daardoor steeds meer contact met de klant, en who cares?”

In het BNR-debat zag Peter Verhaar het idee van een Google Bank overigens wel zitten: “Ik zou wel bij de Google Bank bankieren”, zegt hij aan het begin van het debat. En aan het slot stelt Peter Verhaar, dat als Google een bank zou worden het na een aarzelende start een groot succes wordt: “De klanten kijken eerst de kat uit de boom en zullen dan overstappen”.

Tony de Bree van de blog Dagboek van een Bankier vond het debat ontluisterend. Tony vond de kennis en ervaring van de ‘kenners’ over het algemeen minimaal, de focus te veel op retail, de debaters zelfgenoegzaam, weinig innovatief en ‘old skool’. Hij voegt daaraan toe.

“De echte vragen werden niet gesteld en dus niet beantwoord.”

Op de vraag of Google een bank zou moeten worden antwoordde Jeroen Kremers, hoofd risicomanagement van Royal Bank of Scotland, met enige gelatenheid: “Concurrentie is altijd welkom.”

Dezelfde vraag beantwoordde Ronald Latenstein, CEO van SNS Reaal, met:

“Het is een trusted brand en dat heeft een enorme aantrekkingskracht op consumenten (…) Google kan versnelling brengen in de vernieuwing in de financiële sector”.

Sylvester Eijffinger, o.a. hoogleraar financiele economie aan de Universiteit van Tilburg, begon sceptisch:

“Wat moet dan het verdienmodel worden? Google is geen charitatieve instelling.”

Later in het debat kwam hij op zijn eigen vraag terug en deelt zijn twijfels over het verdienmodel: “Het betalingsverkeer is relatief goedkoop, maar kost veel. Cross-subsidies zijn niet in het belang van de klant.” Met andere woorden Eijffinger wekt de indruk dat Google als bank geen winst gaat maken.

Peter Verhaar was het hier niet mee eens: “Ik ben het niet eens dat het betalingsverkeer, als Google dat zou opzetten, dat dat een verliesgevende business zou zijn, want de rentewinst die ze maken op al die saldi, en ze zullen ongetwijfeld ook goedkope persoonlijke leningen bieden, daar gaan ze gewoon geld mee verdienen, zoals de banken nu ook gewoon geld verdienden met betalingsverkeer”.  Verhaar verwijt Eijffinger ook het ‘Postbank-denken’:  je krijgt geen rente op je creditgeld en het betalingsverkeer is gratis. Peter vervolgde:

“Nederlanders beseffen niet dat het betalingsverkeer gewoon geld kost. Klanten zijn verwend. Laat zien dat bankieren ook een duur vak is.”

Verhaar en Eijffinger waren het er over eens dat de kosten en de opbrengsten van het betalingsverkeer transparanter moeten zijn. Paul Iske, Professor aan de Universiteit van Maastricht en bij ABN AMRO Chief Dialogues Officer, vulde aan:

“Je kunt en transparant zijn en nieuwe verdienmodellen introduceren. De verdienmodellen zijn rijp voor innovatie en ik denk dat met name Google daar interessante input zou kunnen leveren.”

Volgens Dirk Schoenmaker, decaan van de Duisenberg School of Finance, is de discussie rondom de rendementen van banken de kern van het debat:

“Voor de crisis hebben we risico’s onderschat en veel rendement gemaakt. Een rendement van 20% op het bankvermogen is natuurlijk onbegrijpelijk. Een aantal banken gaat nu naar een return on equity van 10%. Dit betekent meer eigen vermogen, minder risico’s en minder rendement beloven aan aandeelhouders, zodat we weer naar degelijke banken gaan en dan zijn we ook weer in het belang van klanten bezig, omdat ze weer op banken kunnen vertrouwen.”

Het gehele debat kan je hieronder terugluisteren uiteraard ook op de internetsite van BNR.

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=_bZmntdXBaU]

Tot slot

Wat vond ik van dit debat? Zoals ik het artikel al begon, was de derde helft van het debat, dat jammer niet is uitgezonden of opgenomen, het meest interessante deel. Het uitgezonden debat was vooral een debat van ‘oude’ bankiers en wetenschappers, die teveel in hun eigen waarheid geloofde. Ik miste de echte vernieuwing en dus ook de inspiratie. Na de uitzending ging het debat in de zaal verder, nu met de ruim 250 aanwezigen en meer inspiratie. Er ontstond een levendig debat. Peter Verhaar omschrijft de derde helft in het GeenStijl-artikel zeer treffend:

“Jeroen Kremers van RBS was zo lakoniek over Google dat Latenstein zich zichtbaar ongemakkelijk voelde. Kremers was de verpersoonlijking van de afstandelijke bankier. Zou die man ooit een klant hebben gesproken? Is ie zelf klant of doet z’n secretaresse dat?”

Volgens Eijffinger mist Google de kennis om een bank op te zetten en ook heb ik hem iets horen zeggen in de trant van “het kost heel veel geld om een bank te beginnen”. Who cares, met 36 miljard dollar op de bankrekening? Volgens Latenstein van de SNS gaat Google als bank vooral op simpele producten zitten. Volgens Verhaar kan Google ook binnen de huidige regelgeving het verschil maken, meer dan Alex destijds.

Ik blijf bij mijn eerdere conclusie dat het te bezien valt of Google in de toekomst een volwaardige bank wordt. Maar ik ben er van overtuigd dat Google wel een belangrijke rol in het betalingsverkeer gaat spelen. En wellicht worden ze, met al hun kennis van de klant en daarmee de mogelijkheid om de klant daadwerkelijk centraal te stellen, in de toekomst wel een belangrijke distributeur van financiële producten. Wat denk jij?

Gerelateerde artikelen:

Wat zou Google doen? Als het een bank zou zijn. (mei 2011)

Google maakt de wereld transparanter (september 2009)